Настройкі
Настройкі шрыфту
Arial
Times New Roman
Памер шрыфту
A
A
A
Міжлітарная адлегласць
Стандартнае
Павялічанае
Вялікае
Колеравая схема
Чорным
па белым
Белым
па сінім
Галоўная / Рэгіён / Асобы / Вядомыя Людзі

Вядомыя Людзі

Выдатная зямля – радзіма выдатных людзей. Браслаўшчына – радзіма многіх грамадскіх і рэлігійных дзеячаў, прадстаўнікоў культуры і навукі, спадчына якіх належыць не толькі Беларусі, але і Польшчы, Літве, Расіі. Сярод іх – дзяржаўны і грамадскі дзеяч Рэчы Паспалітай Т.Ваўжэцкі, гісторык-візантыст У.Бенешэвіч, пісьменнік Я.Федараў, прафесійная рэвалюцыянерка і педагог-тэарэтык З.Ліліна, савецкі дзяржаўны дзеяч И.Вейцер, мастак П.Сергіевіч, этнограф М. Пецюкевіч, рэлігійны дзеяч Т.Падзява, грамадскі дзеяч і педагог Ф.Манцэвіч і многія іншыя.

Бенешэвіч Уладзімір Мікалаевіч (1873-1938) - гісторык-візантыст. (9 жніўня 1874, горад Друя Дзісенскага павета Віленскай губерні - 27 студзеня 1938, Ленінград) - юрыст (спецыяліст у галіне царкоўнага права) і гісторык, візантыст, палеограф, член-карэспандэнт Акадэміі навук (1924).

Вейцер Ізраіль Якаўлевіч (1889-1938) – савецкі дзяржаўны дзеяч, муж рэжысёра Наталлі Сац. Нарадзіўся ў г. Друя Віленскай губерні ў сям'і бухгалтара. Вейцер стаў членам калегіі Наркамата ўнутранай гандлю СССР, у 1925-1929 – членам калегіі Наркамата ўнутранага і знешняга гандлю СССР, а ў 1927-1929 гг. – начальнікам хлебафуражнага кіравання. У 1929-1930 гг. Вейцер стаў наркамам гандлю Украіны, а ў 1930-1934 гг. – намеснікам наркама знешняга гандлю СССР і адначасова ў 1932-34 гг. торгпрэдам ў Германіі. 29 ліпеня 1934 года прызначаны наркамам ўнутранага гандлю СССР. 17 кастрычніка 1937 года зняты з пасады наркама, арыштаваны 3 лістапада. 7 мая 1938 года расстраляны. Рэабілітаваны ў 1956 годзе.

Дварышын Ісай Рыгоравіч (1876-1942, Ленінград) – артыст оперы (тэнар),сцэнічны псеўданім Пятроў Ісай Рыгоравіч. 1876, г. Друя Віленскай губ. (У некаторых крыніцах – Воронеж) 06.08.1942, Ленінград – артыст оперы (тэнар), рэжысёр і вакальны педагог. Заслужаны артыст РСФСР (1933). Нарадзіўся у сям'і краўца. З 13 гадоў спяваў у хоры хлопчыкаў, ў 1889 паступіў у хор Варонеж. оперы (антр. Косарава), працаваў тут таксама бутафорам. У 1893 спяваў у хоры і адначасова навучаўся спевам ў Л. В. Сабінава і І. С. Томарса.

У 1893-1896 гг. харыст Казанскай оперы, затым саліст Самарскай оперы, у 1896-1897– Тыфліскага опернага тэара. Пазней выступаў у якасці харысты, саліста і рэжысёра ў оперных тэатрах Адэсы (1899), Растова-на Дану, Пецярбурга (1904-1907, Новы летні тэатр “Алімпія”, антр. Е. Кабанава і К. Якаўлева; 1907-1918, Нар. дом; Марыінскі тэатр), Масквы, Харкава (1905 г.), Кіева (1905-1906).

Не валодаючы добрымі вакальнымі дадзенымі, меў яркую здольнасць, дзякуючы катораму стварыў шэраг запамінальных характэрных вобразаў, у тым ліку Місаіла (“Барыс Гадуноў” М. Мусаргскага), Аппалона ( “Арфей у пекле” Ж. Аффенбаха). Партнёры: П. З. Андрэеў, М. В. Бачароў, А. М. Давыдаў, А. І. Дабравольская, І. В. Яршоў, М. К. Максак, М. Мядзведзеў, Л. В. Сабінаў, Ф. І. Шаляпін, В. Шкафер. Спяваў у І. П. Аркадзьева, М. Галінкіна, Э. А. Купера, Дж. Пагані, Д. І. Пахітонава, І. А. Труффі, Л. П. Штайнберга, Э. Д. Эспазіта.

Пасля 1917 па запрашэнні У. Э. Мейерхольда быў рэжысёрам, інспектарам сцэны і хору, настаўнікам сцэны ў ленінгр. ГАТОБе. Супрацоўнічаў з рэжысёрамі В. Лоскім, В. Э. Мейерхольдам. У 1929 г. ажыццявіў пастаноўку оперы “Кавалер руж” Р. Штрауса. На сцэне ленингр. Дзярж. акад. т-ра оперы і балета ім. Кірава паставіў оперы “Лакме” Л. Дзеліба (асноўная сцэна, 1931), “Паяцы” Р. Леанкавала (у філіяле т-ра, 1939), “Пікавая дама” П. Чайкоўскага (сумесна з Н. Пячкоўскі, 1940), аднавіў “Русалку” А. Даргамыжскага, “Яўгена Анегіна” П. Чайкоўскага, “Травіяту” Дж. Вердзі (дзве апошнія оперы – у блакадным Ленінградзе). Пад яго рук. В. А. Давыдава рыхтавала некаторыя партыі.

Друянаў Альтер (нарад. 1870 год, Друя, Віленскай губерні – памер 1938 год, Тэль-Авіў, Ізраіль), літаратар, сіянісцкі дзеяч і фалькларыст. У Ізраілі Альтер Друянаў вядомы як складальнік зборніка дакументаў “Нататкі па гісторыі засялення Палестыны”, тома 1-3, 1919-32 гады) і “Кніга анекдотаў і жартаў”, дапоўненае выданне з гісторыка-літаратурнымі нататкамі, тт. 1-3, 1935-38 гады) – зборнік ўсходнееўрапейскага габрэйскага народнага гумару па крыніцах на мове ідыш. Двухтомнік публіцыстыкі Друянава выдадзены пасмяротна (1943-45 гады). У Тэль-Авіве ёсць вуліца, названая імем Друянава. У 2004 годзе ў віцебскім часопісе «Мишпоха» выйшаў артыкул пра Альтэра Друянава і яго сям'ю.

Ліліна Злата Іонаўна (1882-1929, Ленінград) – народжаная Бернштэйн, псеўданім Левіна Зіна – савецкая партыйная і дзяржаўная дзяячка, журналістка. Другая жонка Г. Е. Зіноўева, сястра Іллі Іонава (1887-1942), загадчыка Госіздата РСФСР, арыштаванага ў 1937 г. i памерлага ў Сеўлаге. Нарадзілася 15 студзеня 1882 года ў вёсцы Друя Віленскай губерні (цяпер у Браслаўскім раёне Віцебскай вобласці Беларусі). Член РСДРП з 1902 года, бальшавічка. У 1908 году эмігравала ў Швейцарыю.

Супрацоўнічала з бальшавіцкімі газетамі «Зорка», «Праўда», друкавалася ў часопісе «Работніца». У 1914-1915 гадах сакратар Бернскай групы РСДРП. Пасля Лютаўскай рэвалюцыі 1917 года Злата Ліліна вярнулася ў Расію ў пламбіраванным вагоне разам з мужам Г. Е. Зіноўевым, сваім сынам Стэфанам і першай жонкай Зіноўева, з якой ён быў у разводзе – Саррай Равіч.

Да Кастрычніцкай рэвалюцыі працавала ў Петраградскім Савеце, пражывала ў «доме Бенуа». Пасля –загадчыца аддзела народнай адукацыі Петраградскага выканкама. З 1925 годзе ўдзельніца «ленінградскай», затым аб'яднанай левай апазіцыі ў ВКП (б). У 1927 г. выключаная з партыі, у 1928 г. адноўлена.

Шкляр Яўген Львовіч (1894-1942), рускі паэт і журналіст. Яўген Львовіч Шкляр нарадзіўся ў мястэчку Друя, недалёка ад Зарасай. З 1921 г. супрацоўнічаў у газеце А. Бухава "Эхо" і часопісе "Зеркало". У 1923 - 1938 гг. (з перапынкамі) рэдагаваў міжнародны "Балтийский альманах". Часопіс, прапагандуючы культурны ўзаемаабмен дзяржаў балтыйскага рэгіёну, друкаваў творы літоўскіх, латышскіх, эстонскіх, фінскіх, польскіх, рускіх пісьменнікаў, артыкулы і нататкі пра культуру краін Балтыі. У 1924 - 1925 гг. працаваў у рыжскай газеце "Народная мысль".

Пазней рыжская "Сегодня" друкавала яго вершы і пераклады літоўскіх і латышскіх паэтаў. Ўражанні жыцця ў Парыжы (1926 - 1927) адбіліся ў вершах і нарысах. Выдавец і рэдактар газет "Наше эхо" (1929 - 1931), "Літовский кур'ер" (1932 - 1933), "Литовский вестник" (1935 - 1939) і іншых перыядычных выданняў, удзельнічаў у літоўскім друку. Асноўны перакладчык літоўскай паэзіі ў міжваенны гады, перакладаў паэтаў розных пакаленняў і творчых арыентацый.

Вершы пісаў з 1911 г., у 1922 - 1935 гг. выдаў 8 кніг вершаў у Каўнасе, Берліне, Парыжы, Рызе. Выпушчаны ў Парыжы зборнік “Летува золотое имя” - першая паэтычная кніга ў рускай паэзіі, прысвечаная Літве. На літоўскай мове яна выйшла ў перакладах Л. Гіры, П. Лаўрынайціс, П. Вайчюнаса (Каўнас, 1931).

Шнеер Аляксандр Якаўлевіч (1893-1994, Масква) – савецкі тэатразнаўца, гісторык цырка. Мы не рабы, рабы не мы - фраза з першай савецкай азбукі «Долой неграмотность: Букварь для взрослых» (1919г). Выдання «Букваря» выходзілі ананімна ў 1919-1920 гг. у розных гарадах; 1-е выд. было выпушчана Палітаддзелам Рэўваенсавета Паўднёвага фронту.

Аўтарам «Букваря» звычайна называюць Дору Юр'еўну Элькіну (1890-1963), са спасылкай на яе ўспаміны (Элькіна Д. Ю. На культурным фронце. - М., 1959). Аднак буквары, складзеныя ёю раней, не маюць нічога агульнага з «Букварем для взрослых», які быў створаны пад відавочным уплывам футурызму ў літаратуры. У 1987 г. аўтарам «Букваря» быў названы Аляксандр Якаўлевіч Шнеер, пасля даследчык гісторыі савецкага тэатра, цырка і эстрады.

Фраза ўяўляе сабой слоўны палиндром, гэта значыць можа чытацца як злева направа, так і, па словах, справа налева. Акрамя таго, фразу можна напісаць двума спосабамі: «Мы не рабы, рабы не мы» і «Мы не рабы, рабы нямыя» – гэта значыць мы не рабы таму, што не нямыя. Фраза – сімвал эпохі, калі ў савецкай Расіі ў масавым парадку ліквідавалася непісьменнасць сярод дарослых.

Сергіевіч Пётр Аляксандравіч (1900-1984) – беларускі і літоўскі жывапісец і графік. Заслужаны дзеяч мастацтваў Літоўскай ССР (1965). Нарадзіўся 10 ліпеня 1900 года ў в. Стаўрова Браслаўскага раёна Віцебскай вобласці. Удзельнік мастацкіх выстаў з 2-й паловы 1920-х гадоў. Мастацкай завершанасцю і глыбокім псіхалагізмам адрозніваюцца жывапісныя партрэты Сергіевіча, значнае месца ў яго творчасці займае купалаўская тэма, вобраз паэта.

Таксама яго палотны прысвечаны жыццю людзей працы, тэме Вялікай Айчыннай вайны, прыгажосці роднай прыроды. Сергіевіч працаваў таксама ў станковай і кніжнай графіцы, пісаў абразы, з'яўляецца аўтарам роспісаў шэрагу касцёлаў (у Солах, Жодзішках, Смаргоні). У 1940-х гадах прымаў удзел у перадачы каштоўнасцяў Вільнюскага Беларускага музея з Вільні ў Мінск.

Ваўжецкі Томаш (7 сакавіка 1759 – 5 жніўня 1816, нарадзіўся ў г.п. Відзы Браслаўскага раёна) – польскі вайсковы і палітычны дзеяч. У паўстанне Касцюшкі стаў генералам (16 кастрычніка 1794). Пасля бою пад Мацяёвіцамі, дзе Касцюшка быў цяжка паранены і ўзяты ў палон, Ваўжэцкага абралі галоўнакамандуючым паўстання.

У 1796 пагадзіўся прынесці вернападданніцкую прысягу імператару Паўлу I. За гэта ён быў вызвалены разам з 12 тыс. палонных палякаў. Пачынаючы з 1813 член часовага савета, кіраўнік Варшаўскім герцагствам. У 1815 Аляксандр I ацаніў вернасць былога генерала паўстанцаў Т. Ваўжэцкага і прызначыў яго міністрам юстыцыі Каралеўства Польскага, узнагародзіўшы таксама пажыццёвым тытулам ваяводы.

У 1786 стаў кавалерам ордэна Святога Станіслава. У 1791 – быў узнагароджаны Ордэнам Белага арла. У 1994 годзе была выпушчана паштовая марка Беларусі, прысвечаная Ваўжэцкаму. Магіла Ваўжэцкага знаходзіцца ў г.п.Відзы. На пліце побач з фамільным гербам надпіс: “Прыяцель і калега Т. Касцюшкі, удзельнік і кіраўнік паўстання 1794 года”.